YUNIT I

MGA KONSEPTONG PANGWIKA

                                                                                                                                                                  
 ARALIN 1

Wika, Komunikasyon, at Wikang Pambansa

WIKA

      Itoy may apat na litra pero nag bubuo ng napakaraming halaga.

Ang wika   itoy dahilan kung bakit tayung mga tao ngayun ay may pagkakaisa,pagkakaunawaan,pagkakaintindihan,at higit sa lahat ito ang dahilan kung bakit meron tayung kalayaan. Ito ang pinakamahalagang sangkap at ugnayan sa pakikipag kapwa tao. Sa madaling salita ang wika natin ang nagbubuklod sating mga tao, ang dahilan kung bakit nagagawa nating ipabatid sa iba ang ating nararamdaman,kaisipan at diwa sa isang partikular na bagay.

LIMANG DALUYAN NG PAGKAKAHULUGAN

1. TUNOG - Kung saan dito nag sisimula ang wika ng isang tao.Itoy tunog mula sa kalikasan, paligid, at mula mismo sa tunog na likha ng pagbigkas ng tao.
2. SIMBOLO - Itoy binubuo ng mga biswal na larawan , guhit, o hugis na may kumakatawang kahulugan.
3. KODIPIKADONG PAGSULAT - Itoy isang sistema ng pagsulat tulad ng paggamit ng cuneiform .
4. GALAW - Itoy tumutukoy sa ekspresyon ng mukha, kumpas ng kamay, at galaw ng katawan   na nagpapahiwatig ng isang kahulugan o mensahe na gustong iparating.
5. KILOS - Itoy tumutukoy sa kung ano ang ipinapahiwatig ng isang ganap na kilos ng tao.

Ang Wika ay gamit ito sa ;

1. Gamit sa talastasan- pangunahing kasangkapan ng tao sa pagpapahayag ng kaisipan at   damdamin.
2. Lumilinang ng pagkatuto - naisusulat ng may akda ang patuloy na pinag-aaralan ng bawat   henerasyon.
3. Saksi sa panlipunang pagkilos - saksi sa mga kaganapan ng bansa.
4. Lalagyan o imbakan - ang lalagyan ng kaalaman ng isang bansa.
5. Tagapagsiwalat ng damdamin - ginagamit sa pagpapahayag ng damamin.
6. Gamit sa imahinatibong pagsulat - ang paggamit sa pagsulat ng pang akdang pampanitikan.

Ang Wika ay nahahati sa dalawang kategorya ito ay ang ;

1. Pormal- Kung kinikilala at ginagamit ng higit na nakararami.

 Mga antas:

 a. Opisyal na wikang pambansa at panturo

 b. Wikang pampanitikan

2. Di-pormal- madalas gamitin sa pang-araw-araw

Mga antas:

a. Panlalawigan- Mga salitang diyalektal

b. Balbal- Katumbas ng slang sa Ingles.

c. Kolokyal- Salitang ginagamit sa pang-araw-araw.

KOMUNIKASYON

Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon.
Ang paghahatid , pakikipag-ugnayan, at pakikipagpalagayan.

                                                 

                                               
Antas ng Komunikasyon

1. Ang intrapersonal  antas ng komunikasyon na nakatuon sa sarili. 
2. Ang interpersonal antas ng komunikasyon nagaganap sa pagitan ng dalawa o higit pang                                                                    kalahok.
3. Ang organisasyonal antas ng komunikasyon na nagaganap sa isang organisasyon.

                              PANGKARANIWANG MODELO NG
                                   KOMUNIKASYON
                
TATLONG URI NG KOMUNIKASYON

1. Ang komunikasyong pabigkas, pinakapundasyon ng anumang wika at itoy pinagsaling-kalinangan ng mahabang panahon.
2. Ang komunikasyong pasulat, isa sa mahalagang salik ng kaalaman at edukasyon ng tao.
3. Ang pakikipagtalastasan sa pamamagitan ng kompyuter, komunikasyon habang gamit ang e-mail, chat, messenger, at social networking site.

     ARALIN 2

          Unang Wika, bilingguwalismo, at Multilingguwalismo sa

      Kontekstong Pilipino

WIKANG PAMBANSA AT MULTILINGGUWALISMO

Isang lingguwistikong realidad ang pagkakaroon ng maraming wika. Sa madaling salita, realidad ang tinatawag na multilingguwalismo sa ating bansa. Ang wikang Filipino ay binubuo ng maraming wika mula sa kasalung wika. Sa Artikulo XIV, Seksiyon 6: dito isinaad "Ang wikang pambansa ng pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang , ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at iba pang mga wika.

                                        Maikling Kasaysayan ng Ating  Pambansang
                                                            Pagpaplano sa Wika
 

                                                                                                                                                                   

        Ang Hegemonya ng Wikang Ingles at ang Tugon ng Pamahalaang Pilipino

• Wikang Ingles wikang dinala ng mga Amerikano

• Unang Yugto ng Wikang Tagalog (Tagalog 1) pinangalanang wikang pambansa noong 1935.

• Ikalawang Yugto ng Wikang Tagalog(Tagalog 2) ginawang pang-akademikong asignatura noong 1940.

• Unang Yugto ng Wikang Pilipino (Pilipino 1) ang pangalang tagalog ay pinalitan ng  "pilipino"noong 1959

• Ikalawang Yugto ng Wikang Pilipino (Pilipino 2) pinatiling wikang opisyal at pang-akademiko ngunit tinanggalan ng katayuan bilang wikang pambansa noong 1973. 

• Ang Unang Wikang Filipino (Filipino 1) artipisyal na wikang balak buuin ng konstitusyon noong 1973 na ipalit sa bilang wikang pambansa.

• Ang Ikalawang Wikang Filipino ( Filipino 2) muling kinilala bilang wikang opisyal pang-akademiko, at pambansa noong 1987.

 Monolingguwalismo - tawag sa pagpapatupad nang isang wika sa isang bansa.
 Bilingguwalismo - paggamit ng dalawang wika na tila ang dalawang ito ay ang katutubong wika.
                      (Bilinggwal na Patakaran na Edukasyon)- nag tatakda na ang gagamiting midyum                                                                  sa  pagtuturo ay Filipino at Ingles sa Primarya at Sekundarya.
 Multilingguwalismo - paggamit ng maraming wika.
                                   - Isa ang Pilipinas sa itinuturing multilingguwalismo na bansa.
Mother-Tongue Based - Multilingual Education ( MTB-MLE)- nangangahulugang paggamit ng                                                  unang wika ng mga estudyante sa isang partikular na lugar.

Aralin 3

Lingguwistikong Komunidad at Uri ng wika

 Ang wikang ay ginamit sa komunikasyon at ito ang dahilan upang makapag ugnayan ang bawat isa.

Mga salik ng lingguwistikong komunidad

1. May kaisahan sa paggamit ng wika- ibig sabihin iisang anyo at uri o barayti ang wikang ginagamit.
2. Nakapagbabahagi at malay ang kasapi- kinagawiang interpersonal na komunikasyon gamit ang paahiwatig ng pilipino.
3. May kaisahan sa pagpapahalaga at palagay hingil sa gamit ng wika.

                  Ipinapalagay nito na ang lingguwistikong kumunidad ay umiiral lamang  sa sektor na                                            grupo. homogenous  may kaisahan sa anyo.

           

MULTIKULTURAL NA KOMUNIDAD

               Halimbawa:

•  Internasyonal - United Nation;UNICEF; at iba pa.
• Rehiyonal - European Union; ASEAN; at iba pa
• Pambansa - mga bansa sa estado na may iba't ibang etnolingguwistikong pangkat.
• Organisasyon  - Microsoft ;Google; Nestle; at iba pa.

SOSYOLEK, IDYOLEK, DIYALEKTO, AT REHISTRO

              Ang sosyolek ay isang barayti ng wika na kung saan ay nakabatay sa estado ng isang indibidwal sa lipunan o sa pangkat na kanyang kinabibilangan ang kanyang pagsasalita. Ito rin ay may kinalaman sa sosyo-ekonomikong katayuan ng nagsasalita.

             Ang idyolek ay isang nakagawiang pamamaraan ng pagsasalita ng indibidwal na gumagawa ng kumon na wika. Itoy natatangi't espesipikong paraan ng pagsasalita ng isang tao.

Ang diyalekto ay isang natatanging uri ng wika na ginagamit sa isang rehiyon o lugar. Ang mga diyalekto ay tinatawag ding wikain o salitang bernakyular. Ang mga ito ay magkakaiba sa punto, diin at pagbigkas depende sa rehiyon kung saan ito ginagamit. Nabubuo ang diyalekto mula sa pangunahing wika at nagkakaroon ng kawing ang mga grammar o bokabolaryo. Maaaring dahil sa lokasyon o relihiyoso at etniko, ay nagkakaroon ng diyalekto.

Ang rehistro na wika ay ang wika ng mga inhinyero, nauukol ito sa layunin at paksa ayon sa larangan sangkot sa komunikasyon.

Aralin 4

Kasaysayan ng Wikang Pambansa

ang Filipino bilang Wikang Global

Ang wikang Filipino tungo sa intelektwalisasyon ng wika.

UGNAYANG WIKA, KASAYSAYAN, AT LIPUNAN

                WIKA nagbibigay buhay sa isang lipunang ginagalawan. Importanteng sangkap sa lipunan at kultura ay ang wika mahalaga sa sarili, kapwa, lipunan.Napapaunlad ng wika ang sarili. 100 ang wika at diyalekto mayroon ang Pilipinas. Baybayin ito ang katutubong palatitikan itoy naging intrumento ng kolonisasyon, pagpapaalab ng damdamin makabayan, paglikha ng identidad ng bansa, pagpapalaganap ng edukasyon, pagpuksa ng umiiral na kapangyarihang , at pagsusulong ng modernisasyon. Humaharap tayo sa iba't ibang hamon ng ating wika tulad nalamang ng bilingguwalismo, estandardisasyonat intelektuwalisasyon.

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

*Panahon ng katutubo

• baybayin-katutubong paraan ng pagsulat.      

*Panahon ng kolonyalismong Espanyol

• paggamit ng wikang kastila-Carlos N,1792: paggamit ng alpabetong Romano na batayan sa ABAKADANG TAGALOG.

*Panahon ng Rebolusyon

• Matinding damdaming nasyonalismo
• Panahon ng himagsikan 1897. Saligang Batas ng Biak na Bato- Wikang tagalog ang opisyal na wika

*Panahon ng Amerikano

• Almirante Dewey
• Thamasites-gurong sundalo

*Panahon ng Pamahalaang Komonwelt

• Saligang Batas !935, Artikulo XIV, seksiyon 3
• Ingles at kastila ang wikang opisyal
• Surian ng Wikang Pambansa (SWP)

*Ikalawang Digmaang Pandaigdig

• Panahon ng mga Hapon
• Ipinagamit ang katutubong wika partikular ang Wikang Tagalog

*Pagbabalik ng mga Amerikano

• Saligang Batas 1973, Artikulo XIV, seksiyon 3- Panlahat tawaging Pilipino ang wikang Pambansa.

*Dekada 90

• (KWF) Komisyon sa Wikang Filipino
• Batas Republika Blg.7104(Agosto 14,1991)- bilang pamalit sa LWP

*Panahon ng Internet at pag-usbong ng Globalisasyon

• Kautusan Blg.74 serye 2009-kagawarang ed. bilang bahagi ng kurikulum k-12
• Dr.Bienvenido Lumbera-Isang tagumpay sa nanawagan at nagsusulong ng isang makabayang edukasyon.

Yunit II

MGA GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

Aralin 1

Bilang Instrumento

Malaki ang ginagampanan nito sa buhay nating mga tao
dahil ito ay makakatulong para sa pagkakaruon ng mabisang ugnayan
o pakikipagtalastasan.

WIKA BILANG INTRUMENTO NG IBA’T IBANG LAYUNIN AT PAGKAKATAON

Maituturing itong instrumental dahil natutugunan nito ang pangangailangan ng tao tulad ng mga sumusunod:

1.)Pagpapahayag ng  damdamin kaugnay sa pasasalamat,pag-ibig, galit, kalungkutan at marami pang iba;

2.)Panghihikayat upang gawin ng kausap ang nais mangyari;

3.)Direktang pag-uutos;o

4.)Pagtuturo at pagkatuto ng maraming kaalaman at karunungang kapaki-pakinabang.

Wika ang Daluyan ng Saloobin at Pagkatao

Si Prospero Covar ang nagsabing magkaugnay ang loob,labas, at lalim ng ating pagkatao.ihihambing niya ang kaakuhang Pilipino sa isang banga.

Wika ng Panghihikayat at Pagganap

Tinatawag na speech-act (malayang salin: bigkas pagganap)ang paggamit ng wika upang direkta o di-direktang pakilusin ang kausap bataay sa nilalaman ng mensahe. Bigkas-pagganap ay hango sa teorya ni John L. Austin. Sa kanyang teorya itoy nahahati sa tatlong kategorya:

1.)Literal na pahayag o lokusyunaryo  literal na kahulugan ng pahayag.

2.)Ilokusyunaryo kahulugan ng mensahe batay sa kontekstong pinagmulan ng nakikinig at tumatanggap.

3.)Perlokusyunaryo  ginawa o nagyari matapus mapakinggano matanggap ang mensahe.

Aralin 2

Regulatoryo

ANG BISA NG REGULATORYONG KOMUNIKASYON SA LIPUNAN

Ang regulatoryong bisa ng wika ay nagtatakda, nag-uutos, nagbibigay –direksyon sa atin.

Ang wika ay regulatory kung mayroon ito sa mga sumusunod na element:

1.      .     Batas o kautusan na nakasulat
2.       .    Taong may kapangyarihan o posisyon na nagpapatupad ng kautusan o batas
3.       .    Taong nasasaklaan ng batas
4.      .    .Konteksto na nagbibigay-bisa sa batas

Tatlong klasipikasyon ng wika ayon sa regulatoryong bisa nito

1.      .   Berbal tawag sa kautusan o batas na binabanggit lamang ng pasalita ng pinuno o sinumang nasa kapangyarihan.
2.       .   Nasusulat, nakalimbag, at biswal   lahat ng kautusan, batas na nababasa, mapapanood, o nakikita na ipinatupad ng nasa kapangyarihan.
3.       .  Di-nasusulat na tradisyon mahabang tradisyon ng pasalin-saling bukambibig na kautusan,o tuntunin na sinusunod ng lahat.

Gamit ng wika ayon sa regulatoryong bisa

1.         .Pagpapatupad ng batas
2.        . Pagpapataw ng parusa sa sumusuway sa mga batas
3.       .   Partisipasyon ng mamamayan sa paggawa ng tuntunin
4.      ..   Pagpapanatili sa kaayusan ,kapayapaan sa mga komunidad
5.       .   Pagtatakda ng polisiya para sa kaunlaran at masaganang kabuhayan ng lahat para sa pantay na oportunidad.

Ilang Halimbawa ng Regulasyon o Batas

1.        . Saligang batas o konstitusyon  pundamental na batas ng bansa, lahat ng batas na lilikhain at yaong mga umiiral na ay nakabatay rito.
2.       .  Batas ng Republikan  ito ang batas na inaakda ng kongreso.
3.       .  Ordinansa kautusan na ipinapatupad sa mga probisiya , siyudad, at munisipyo.
4.        . Polisiya kautusan na ipinapatupad sa isang organisasyon, ahensiya, o kompanya.
5.       .  Patakaran at  regulasyon ipinapatupad na kautusan o alintuntunin sa paaralan, kompanya, pribadong organisasyon, at iba pang samahan.

Aralin 3

Interaksiyonal

 

Interaksiyonal  na wika na ang tungkulin ay tulungan tayong makipag-uganayan at bumuo ng sosyal na relasyon sa ating pamilya, kaibigan o kakilala.

ANG INTERAKSIYON SA CYBERSPACE

Web 2.0 ang kasalukuyang bersiyon ng internet na higit na pinalawig, pinalawak, at makapangyarihan.

Mga halimabawa ng interaksiyon sa internet

           Dalawahan

1.        E-mail

2.       Personal na mensahe

Grupo

1.       Group chat

2.       Forum

Maramihan

1.       Sociosite

2.       Online store

             

Aralin 4

Personal

Pagpapahayag ng Personalidad at damdamin ng isang tao,
at paglalahad ng sariling opinyon.

Personal ay nadadamitan ng wika an gating kaluluwa o pagkatao.” Personal “personalidad:sarili.

Apat na dimensiyon n gating personalidad

1. .       Panlabas vs. Panloob- inilalarawan kung paano nagkaroon ng enerhiya
2. .       Pandama vs. Sapantaha- inilalarawan kug paano kumukuha ng impormasyon ang tao
3. .       Pag –iisip vs. Damdamin – inilalarawan ang paraan na ginagamit ng isang tao sa pagdedesisyon
4. .       Paghuhusga vs. Pag- unawa -  inilarawan ang bilis ng pagbo ng desisyon ng isang tao.

PERSONAL BILANG PAGPAPAHAYAG NG SARILI

Ayon sa pag-aaral ni Halliday (1973) tungkol sa gamit ng wika, isa sa kategorya nito ay ang personal.

Ginagamit ang wika upang maipahayag ang srili at anumang pansariling laynin.

Kaakibat ng personal na pagpapahayag nang pasalita man o pasulat , nakapagpapahayagdin ng personal na kalooban ang isang tao sa pamamagitan ng “selfie”. Ito ang pagkuha ng larawan sa iyong sarili na planong i-upload sa anumang social networking site.

MALIKHAING SANAYSAY

Ang sanaysay ayon kay Alejandro G. Abadilla ay “nakasulat na karanasan ng isang sanay sa pagsasalaysay”. Nagmula sa dalawang salita -- sanay at pagsasalaysay. Ang sanaysay ay naglalahad ng opinion, kaisipan, reaksiyon, at saloobin ng manunulat.

Ang malikhaing sanaysay ay naglalaman ng sariling pananaw ng may –akda at nasa puntodebista ng manunulat.

Halimbawa:

• ·         Biograpiya – talambuhay na nagsasaad ng kasaysayan ng buhay ng isang tao hango sa mga tunay na tala, pangyayari, at impormasyon
• ·         Awtobiograpiya – talambuhay ng isang tai na siya mismo ang sumulat
• ·         Alaala – salaysay o kuwento ng buhay na siya mismo ang sumulat
• ·         Sanaysay o tala ng paglalakbay – pagsalaysay na paglalarawan sa lugar na napuntahan
• ·         Personal na sanaysay – pagsasalaysay ng mga personal na pangyayari sa buhay
• ·         Blog – isang webpage o online na dyornal na maaaring ma-access ng madla

Bahagi ng sanaysay

1. .       Panimula –pinaka mahalagang bahagi ng sanaysay dahil ito ang manghihikayat sa babasa. Ang paksang pangungusap ay inaasahan din sa magandang panimula.
2. .       Katawan -  tinatalakay ang mga katanungan sa panimula at inilalatag ang mahahalagang ideya upang maipaliwanag ang paksa.
3. .       Wakas – patutunayan na malinaw ang konseptong tinalakay sa katawan ng sanaysay. Bibiyang kongklusyon ang sanaysay upang maipabatid sa mambabasa ang diwa ng binasa.

Mga Paalala sa Pagsusulat ng Masining na Sanaysay

•         Pumili ng paksa na may datingsa babasa.
•          Gumawa ng balangkas.
•         Gumamit ng salitang akma sa paksa at sa inaasahang babasa.
•          Tiyaking tama ang gramatika.
•         Gamitin ang sariling material o kaya’t magaliksik
•          Magbigay ng kakaibang pananaw at malikhaing bisyon.

Aralin 5

Imahinatibo

Ang Imahinatibo ay ang pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan.

 

ANG WIKA BILANG DALUYAN NG IMAHINASYON

Ayon kay Halliday (1973), ang imahinatibong ginagamit sa pagtuklas, paglikha at pag- aliw. Ang tungkulin ng wika kapag ginagamit ito sa pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing pamamaraan. Ang ganitong tungkulin ay ginagamit sa mga akdang pampanitikantulad ng tulla, nobela, maanyong sanaysay, at maikling katha. Maging ang pelikula ay ginagamitan ng imahinatibong wika.

Ilan sa halimbawa ng daluyan nito ay blog at Wattpad. Ang Wattpad ay isang pakikipag ugnayan sa pagsusulat na ang gumagamit ay maaaring mag post ng artikulo. Sa kasalukuyan ang kuwento mula rito ay ginagawa nang pelikula o serye sa telibisyon, tulad ng “She’s Dating a Gangster”na tinatangkilik ng kabataan.

Gamit ng Wika sa Imahinatibong Panitikan

1.       Pantasya

2.       Mito

3.       Alamat

4.       Kuwentong – bayan

5.       Siyensiyang piksiyon

Ang mga kuwentong ito ay piksiyon at karaniwang nagtataglay ng mahika , nilalang na bunga ng imahinasyon tulad ng prinsipe at prinsesa, mga hayop na nagsasalita , at mga kagilas gilas na pangyayari.

ANG SIYENSIYANG PIKSIYON SA WIKANG FILIPINO

Ang siyensiyang piksiyon ay ang panitikan ng tao na dumaranas ng pagbabago, maaaring ito’y sa pamamagitan ng siyentipikong pagtuklas, pagbabago sa teknolohiya, o natural na pangyayari, maging pagbabago sa lipunan. Isa itong kategorya na mayroong imahinatibong nilalaman, tulad ng sitwasyong panghinaharap, makabagong teknolohiya, paglalakbay sa kalawakan,paklalakbay sa panahon nang mabilis pa sa liwanag, at pagpapakia ng magkatulad na mundo. Nag  lalatag rin ito ng paraan kung paano mauunawaan  ang sanlibutan na ating kinabibilangan. Naglalahad ito ng mga siyentipikong kagamitan, kaisipan, at pamamaran na maaaring maging eksperimento sa ating isip kung hindi man ito magawa sa tunay na buhay.

Aralin 6

Heuristiko at Represintatibo

•          Heuristiko at Representatibo

•          (Heuristiko ang bisa ng wika sa ganitong sitwasyon ang tanong at sagot, pag-iimbestiga, at  pag -eekspiremeno kung tama o mali.

•          Represintatibo naman ay ang bisa ng wika sa ganitong pagkakataon ang pagpapaliwanag sa isang impormasyon at kaalamang ating natutunan.

     

•          A. Paggamit ng sintido-kumon

        -Ang pinakakaraniwang paraan ng pag-iisip at pangangatwiran.

           -  sa ganitong pag-iisip kadalasang ginagamit natin ang ating                                             kutob,pakiramdam,at hinuha.

•          B. Lohikal na pag-iisip

Binubuo ng tatlong uri.

1.Lohika ayon sa pangangatwiran o Argumento-itoy higit pa sa sanhi at bunga,ang lohika ay umiikot sa ugnayang pahayag at kongklusyon. Argumento ay ang tawag kapag napapatunayan ang bisa ng kongklusyon ayon sa detalye,ebidensiya o iba pa.

2.Lohika ayun sa Pagkakasunod-sunod- ito ang pagtukoy sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.

3.Lohika ayon sa Analisis- ito ay may dalawang anyo.

a. Hinuhang pangkalahatan-ito ay nagsimula sa mahalagang ideya o tesis na kailangan patunayan sa pamamagitan ng ebidensiya,pangangatwiran o iba pa. Kailangan itong maging masusi,madetalye at malinaw ang pagpapaliwana.

b. Hinuhang pambatayan-kabaliktaran sa hinuhang pangkalahatan. Itoy isinasaad muna ng mga batayan bago makapaghain ng kongklusyon.

•          C.Kritikal na Pag-iisip

C. Kritika na Pag-iisip – Mataas na antas ng pag-iisip at itoy umiikot sa tatlong hakbang; ito ay nangangailangan ng balanseng pag-iisip.

1. Masusing pagtukoy sa kaligiran ng suliranin -  ang pagtukoy sa kung ano ang dahilan ng paksa,at sino ang mga sangkot dito. Kaugnay ang mga benepisyo at suliranin sa ganitong panukala.

2. Pagsusuri, pag-uuri, at pagpuna – sa hakbang na ito ay dito nangyayari ang pagtimbang sa isang isyu,saan ang pagpanig, pagsusuri kung matibay ang isang ebidensiya  para suportahan ang isang katwiran,kung sapat ba ang ginawang pag-aaraltungkol sa paksa. At dito rin ang pag-aaral sa kontra-argumento sa kaabilang panig.

3. Paglatag ng alternatibo – ang paglatag ng mga solusyon o alternatibo tungkol sa pinag-uusapang paksa.

•          D. Maugnaying pag-iisip

D. Maugnaying pag-iisip – ito ang pinakamataas na antas ng pag-iisip. Dito binabalanse ang iba’t ibang pananaw at ideya mula sa maraming larangan,karanasan, at pagninilay-nilay. Nakikita ang kabuuan, lawak at nagiging replektibo ang pag-iisip.

Halimbawa nito ay:

∙Repleksiyon o pagnilay-nilay hingil sa sariling karanasan

∙Kritika o paglalapat ng teorya, sa pagsusuri ng teksto.

∙Interpretasyon o paglalapat ng paliwanag at kahulugan batay sa isang disiplina ng kaalaman.

∙Pananaliksik na multidisiplinaryo o pag-aaral gamit ang iba’t ibang  pamamaraan,teorya, at kaalaman mula sa iba’t ibang disiplina na kalahok ng mananaliksik.

∙Pananaliksik na interdisiplinaryo o pag-aaral ng isang mananaliksik na may dati ng kaalaman sa dalawa o higit pang disiplina.

PAG-UULAT-BISWAL: ANG POWERPOINT PRESENTATION

Ang PowerPoint presentation (PPT) isang paraan ng paglalahad ng impormasyon. Maaring pagsamahin ditto ang teksto,disenyo,grap,tsart, animation,tunog,o video na sumasaklaw sa kabuuan ng impormasyon  o kaalamang ilahad sa kausap o publiko. Mahalaga itong matutunan lalo na sa pagkakaroon ng report, gamit ang PowerPoint.

YUNIT III

Mga sitwasyong pangwika sa Pilipinas

MASS MEDIA

MEDIA

Ang media ay isang institusyong panlipunan tulad ng pamilya, paaralan, simbahan, at pamahalaan na natatanging tungkulin ay tagapagbantay, tagamasid at taga-ulat sa mga pangyayari. Kilala ang media bilang Ikaapat na Estado. Una itong ginagamit ni Thomas Carlyle noong 1841.

Ang Mass media ay isa ring malaking industriya. Kasama sa sangay nito ang pahayagan, radyo at telebisyon. Ang midyum  na nagtatakda sa pag-iral natin sa lipunan.

 Isa rin itong malaking negosyo. Kumikita ito sa tulong at sa pamamagitan ng mga patalastas.  Ang patalastas sa telebisyon o radyo ay ginagawa ng mga advertising agency para sa mga multinasyonal ng kompanya.

Radyo- Ang Media ng Masa

Ang radyo ang pinagmumulan at pinagkukunan ng balita, aliw, impormasyon, payo at serbisyong publiko ng mga tao. Pinakamalawak at mas marami ang naaabot na mamamayan dahil sa higit 600 ang mga estasyon ng radyo. Mas mabilis ang dating ng balita at pagbabalita kumpara sa telebisyon dahil madaling maipadala ang impormasyon at makakonekta sa himpilan ng radyo. At hindi lang yan, naaabot ng programa ng radyo ang kahit saan panig ng lugar o panig ng bansa.

Mga uri ng palabas

A. Tanghalan/Teatro

   Napapanood ito sa pagtatanghal sa teatro.

B. Pelikula

Mapapanood ito sa senihan, nauna ang pagtatanghal ng mga tauhan na nairekord gamit ang kamera.

C. Telebisyon

Ang midyum sa ng mga programa sa telebesyon ang palabas.

  May iba't ibang uri;

1. Palabas ayon sa kwento gaya ng teleserye, komediseye at iba pa

2. Balita tungkol sa mga pangyayari sa paligid

3. Variety show

4. Reality TV show

D. YouTube

 Palabas na maari ng mapanood sa YouTube. Ito ang mga personal na video ng mga tao na maaring i-upload sa internet sa pamamagitan ng YouTube o maaaring sa ibang vedio site.Subalit ito ang pinakapopular.